Depresyon kelimesi tıpkı stres gibi uzun zamandır dilimize yerleşmiş olan popüler psikoloji terimlerinden bir tanesidir. Bu denli sıklıkla anılması kuşkusuz, insanı kuşatan çok boyutlu bir dünyada bireyin kendisini daha çok yabancılaşmış ve değersiz hissetmesi ile ilintilidir.
Depresyon klinik olarak duygu durumu bozukluğu olarak tanımlanır. Görünümleri, genel bir huzursuzluk duygusundan başlayarak majör depresif bozukluğa kadar uzanır. Depresyonda biyolojik, genetik, duygusal-sosyal faktörler çeşitli seviyelerde rol oynar. Depresyon aslında insanın ağır içsel yada dış stres karşısında, kendi bütünlüğü için, kendisini savunmak için tutunduğu bir umarsız bir başa çıkma yöntemidir. Depresif durumun genel özelliklerine bakıldığında şu tablo ile karşılaşılır
Zihinsel Durum: Olayları olumsuz yönleri ile değerlendirir ve geleceğe yönelik karamsar düşüncelere sahiptir. Yaşanılan durumun değişmeyeceğine, düzelmeyeceğine dair inancı vardır. Kendisini işe yaramaz ve değersiz olarak tanımlar. Olayları muhakeme ederken zihni karışıktır. Duygusal yoğunluğu nedeni ile gerçekçi olmayan uygunsuz değerlendirmeler yapar. Sıklıkla kendisini suçlar. Zaman duygusu değişir ve zamanın akışı kişiye yavaşlamış gibi gelir. Dikkat dağınıklığı ve unutkanlık vardır. Bunların yanı sıra intihar düşünceleri, yaşamın sorgulanması, intihar girişimleri olabilir.
Duygusal Durum: Birey önceden zevk aldığı günlük aktivite ve meşguliyetlerden zevk alamaz, kendisini sürekli veya günün büyük bir bölümünde kederli, üzgün, gergin, çaresiz, hayal kırıklığına uğramış, hüzünlü yada suçlu hisseder. Ergenler ve çocuklarda ise sıklıkla çabuk sinirlenme, dürtüsellik, dikkat kaybı, ters ve huysuz olma hali görülür.
Bedensel Durum: Uyku kalitesi bozulabilir, geceleri sık sık uyanma ve tekrar uyuyamama, az uyuma veya çok fazla uyuma söz konusudur. Bunların yanı sıra iştahsızlık veya aşırı yeme, söz konusudur. Cinsel istekte azalma vardır. Kişi kendisini sıklıkla yorgun hisseder, alçak ve tek düze bir ses tonu ile konuşur. Özbakımı ile ilgili aktiviteleri (banyo, kılık kıyafet vs) önemsemez
Sosyal Durum: Kişinin toplumsal ve mesleki işlevselliği bozulabilir. Toplumsal aktivitelere katılmak istemez. Yalnız kalmayı tercih eder. Çevresindeki insanların yaşantılarına karşı duyarlılığı azalır.
Depresyon zamanında ve uygun müdahale ile üstesinden gelinebilecek bir duygu durumudur. Depresyon tedavisi çok boyutlu bir süreçtir. Tedavinin temel olarak 2 boyutu vardır. Bunlar destekleyici psikoterapi ve farmakoterapidir (ilaç tedavisi).
Psikoterapide hem bireysel olarak (duygusal ve bilişsel alanda) hem de aile sistemi ile çalışılır. Yaşanılan duygusal süreçler, bunlara etki eden-belirleyen sosyal durum, bilinçdışı süreçler, ilişki dinamikleri ele alınır.
